Rente kan verder omlaag in de eurozone: net als de euro zelf

ANALYSE – Op de korte termijn is de spanning er wel af, wat betreft het rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Verschillende bestuursleden hebben in navolging van ECB-voorzitster Christine Lagarde de afgelopen weken al een voorschot genomen op een renteverlaging met een kwart procent. Stiekem sorteren ze zelfs al voor op een volgende renteverlaging in december.

Het is dan ook niet zozeer de vraag welke kant de beleidsrente opgaat, maar meer waar het eindstation van de rentereis ligt.

Door de heftige inflatiegolf van de afgelopen jaren zou je bijna vergeten dat er weinig veranderd is aan de factoren die de Europese inflatie in het vorige decennium stevig omlaag hebben geduwd.

Als gevolg van vergrijzing neemt de beroepsbevolking in de eurozone langzaam maar zeker af. Daar komt bij dat de verbetering van de arbeidsproductiviteit ook niet overhoudt. In bijvoorbeeld de Verenigde Staten en China worden nieuwe innovaties veel sneller omarmd door het bedrijfsleven.

Europa staat voor grote uitdagingen om economie te laten groeien

De innovatiekloof is echter niet de enige factor die een rem zet op de economische groei. Een paar weken geleden legde voormalig ECB-voorzitter Mario Draghi nog de vinger op de zere plek in een uitgebreid rapport over het concurrentievermogen van Europa.

Volgens Draghi moet de focus behalve op het aanwakkeren van innovatie ook liggen op het inspelen op kansen bij de transitie naar een duurzame economie en op het veiligstellen van belangrijke toeleveringsketens.

De ECB heeft weinig invloed op deze drie zaken. Dat is een zaak voor de Europese Commissie en voor nationale overheden. Wat de centrale bank wél kan doen, is het scheppen van een zo gunstig mogelijk monetair klimaat, waarin inflatie onder controle is en waarin de economische groei zo min mogelijk wordt afgeremd.

Het onnodig lang hoog houden van de beleidsrente helpt in dit opzicht niet mee. Een hoge rente maakt het duurder voor consumenten en bedrijven om geld te lenen voor uitgaven en investeringen.

Euro wordt minder waard

Met een renteverlaging halen centrale bankiers volgende week dus in zekere zin de voet iets meer van de rem. Daarvoor hebben ze volop ruimte, aangezien de inflatie eindelijk weer terug is tot het doelniveau van net iets minder dan 2 procent. Volgens voorlopige cijfers van statistiekbureau Eurostat is de inflatie in de eurozone in september uitgekomen op 1,8 procent.

In het najaar van 2022 kwam dat percentage nog ruim boven de 10 procent uit. Als de inflatie niet onverwacht opnieuw oplaait, kan de Europese beleidsrente nog veel verder dalen.

In de Verenigde Staten zijn de kaarten anders geschud. Na meevallende economische cijfers uit de Verenigde Staten ziet het ernaar uit dat de Amerikaanse beleidsrente een stuk minder snel gaat dalen dan waar het enkele weken geleden nog naar uitzag. Het groeiende renteverschil maakt het aantrekkelijker voor partijen om vermogen aan te houden in de dollar.

Een zwakkere euro zou niet eens zo slecht zijn voor het Europese bedrijfsleven, omdat exportproducten en diensten die buiten de eurozone worden geleverd, dan goedkoper worden. Maar een zwakke euro is slecht nieuws voor wie een verre reis maakt: als de rentedaling doorzet, is je euro buiten de eurozone steeds minder waard.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video’s over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.